Emocjonalnie niedostępna matka zadaje rany równie trwałe i bolesne – a może nawet bardziej – co matki agresywne i stosujące przemoc fizyczną.

Susan Forward w swoich książkach takie matki opisuje w kategorii „wyrodne”. To kobiety, dla których potrzeby emocjonalne własnych dzieci, o ile w ogóle te potrzeby zauważają, są przykrym problemem.

Córki emocjonalnie niedostępnych matek w dzieciństwie rozpaczliwie pragnęły miłości i uwagi matki. Często im mniej jej dostawały, tym bardziej próbowały zwrócić na siebie uwagę.

Takie wołanie o uwagę może się manifestować np. sprawianiem kłopotów. Nawet kara, czy krzyk były lepsze niż brak jakiejkolwiek uwagi. Jeśli nie można otrzymać miłości, dobry choćby gniew.

Porządna rodzina, zadbany dom, dobry samochód i kulturalni ludzie, a tu dziecko przynosi wstyd rodzicom, bo zaczyna kraść, bić lub zażywać narkotyki. I oto jest w centrum uwagi, nagle jest zauważone.

Inne dzieci dość szybko zauważają, że matka lubi odgrywać wdzięczną rolę pielęgniarki, czuje się wtedy wartościowa – co dla zwykłej matki nie jest czymś niezwykłym. Dzieci takich matek częściej chorują, kaleczą się i wymagają opieki. To ich sposób, aby mieć matkę choć przez chwilę dla siebie.

To bardzo przykre, ale dla niektórych dzieci najszczęśliwsze momenty dzieciństwa to te kiedy były bardzo chore. Zdrowiejąc przestawały dla matki istnieć.

Jak rozpoznać emocjonalnie niedostępną matkę?

Dzieci takich matek są przez nie emocjonalnie opuszczone, ale tak naprawdę nawet nie potrafią tego zauważyć. Ich potrzeby do tego stopnia nie były zaspokajane, że nie są w stanie rozpoznać zła, które ich spotkało.

Emocjonalnie niedostępna matka często jest filarem lokalnej społeczności, ma zadbany dom, którego mieszkańcy wyglądają jak z okładki. Jednak nie zwracają najmniejszej uwagi na emocjonalne potrzeby swoich dzieci.

Mogą to być matki toksyczne, narcystyczne, lub po prostu kobiety, które macierzyństwo postrzegają jako największą karę.

Postrzegają płacz jako słabość, dlatego odwracają się od swojego płaczącego dziecka.

Dla dziecka wychowywanego przez emocjonalnie niedostępną matkę dużym szokiem bywają odwiedziny w domach rówieśników. Matka kolegi czy koleżanki wydaje się być dosłownie aniołem, wszystko jest jak nierzeczywiste.

Jaki wpływ na dziecko ma emocjonalnie niedostępna matka.

W odróżnieniu od matki narcystycznej, czy zaborczej (kontrolującej), które oczekują, że dzieci będą bez przerwy krążyć wokół jej satelity, emocjonalnie niedostępna matka otrzymuje to zupełnie bez wysiłku.

Ona sama nie chce mieć z własnym dzieckiem nic wspólnego, im bardziej powierzchowne relacje, tym lepiej.

Córki emocjonalnie niedostępnych matek tęskną za miłością i uwagą. Z tą tęsknotą radzą sobie najczęściej na dwa sposoby – odcinając się od niej zupełnie, lub oddając się jej bez reszty. Żadne z rozwiązań niestety nie niesie szczęśliwego życia.

Czekają je albo problemy z zaufaniem, nawiązywaniem relacji, identyfikowaniem uczuć. Te, które gonią za swoją tęsknotą i starają się zwrócić uwagę matek, starają się wypełnić czymś dziurę w sercu i wybierają równie niezdrowe substytuty matek.

Kiedy słyszymy „emocjonalne zaniedbanie”, na myśl mogą przychodzić nam ludzie biedni, mieszkający w złych warunkach. Wydaje nam się, że takie zaniedbanie musi być wynikiem osiadania niewystarczającej ilości „rzeczy”. Prawda jest jednak taka, że można być biednym emocjonalnie mieszkając nawet w pałacu z basenem.

Możesz mieć pełną lodówkę, ale nigdy nie otrzymać słowa wsparcia. Wtedy najłatwiej jest zacząć kwestionować to, co czujesz, często dopiero terapia pomaga uświadomić sobie, że ta tęsknota była prawdziwa.

Przyznanie i uznanie

Niekochana córka może pędzić lata zastanawiając się, jak to jest, że jej matka jest obecna fizycznie, a emocjonalnie nie.

Dla dziecka jest to emocjonalnie bardzo mylące i w efekcie wchodzi w dorosłe życie bardzo głęboko w siebie wątpiąc. Zastanawia się, co z nim jest nie tak. Może oczekuje zbyt wiele? Można wejść w dorosłość nadal rozpatrując te pytania.

Niekochane córki emocjonalnie niedostępnych matek pragnęłyby nawet czasami, aby matka stosowała wobec nich przemoc, ale taką, jaką można zobaczyć. Nakrzyczała, a nawet zbiła.

Świat najczęściej wierzy, że te matki to chodzące święte.

Pamiętam wiele sytuacji, w których otoczenie zachwycało się, jaka to wspaniała matka mi się trafiła. Rozmawiałam ostatnio z moją córką. Mówiła, że boi się, że sobie nie poradzi w szkole, że czasem sądzi, że może ja, czy nauczyciel, tak naprawdę ją przeceniamy.

Moje wspomnienie

Przypomniała mi się sytuacja, gdy bezskutecznie próbowałam opowiedzieć mojej mamie, jak bardzo boję się matury. Nie poświęcała mi nawet sekundy, ale miała gdzieś tam w głowie, że dobra matka mówi dziecku miłe rzeczy. Rzucała więc w powietrze, „przestań dasz sobie radę”, albo innym razem „jak nie ty to kto” i szła dalej. I choć może się to wydawać wspaniałą reakcją, ja dokładnie pamiętam, jak po raz kolejny czułam się niewidzialna, moje lęki pozostały niezauważone, większości nawet nie zdążyłam wypowiedzieć, wytłumaczyć dlaczego się boję.

Jakiś czas potem odwiedził nas (czyli mnie, ojczyma, matkę i moją przyrodnią siostrę) znajomy ksiądz, przyjaciel rodziny, choć początkowo przede wszystkim mój przyjaciel, poznałam go podczas wakacji z kościołem (wtedy byłam blisko tej instytucji) i stał się dla mnie ważną osobą. Moja matka opowiedziała mu te nasze rozmowy ze łzami w oczach, dając do zrozumienia, że ja nie doceniam tego, co mam. Ona płakała, rodzina patrzyła na mnie z potępieniem, a ksiądz wyraził zdziwienie, że mam taką dobrą mamę i nie doceniam tego. Teraz już nie tylko nikogo nie obchodziło, jak gównianie się czuję i jak bardzo się boję. Oprócz tego czułam się parszywie, bo zrobiłam przykrość mamie i świat mnie za to potępiał.

I choć to jedna z moich najdrobniejszych ran z dzieciństwa u boku matki nie tylko niedostępnej, ale i również agresywnej, nadal to pamiętam, bo jestem teraz po drugiej stronie, jako mama i widzę, jak ważne jest „zauważanie” dziecka.

Emocjonalnie niedostępne matki nie troszczą się i nie reagują, a dziecko myśli, że to jego wina. Szok następuje, gdy np. wchodzą w nową rodzinę – męża, partnerki i wszystko wydaje im się dziwne, wręcz sztuczne.

Kroki w kierunku uzdrowienia

Zrozumienie, że miałyśmy do czynienia z emocjonalnie niedostępną matką to pierwszy krok na drodze do uzdrowienia. Następnie musimy zauważyć, jak się do tej sytuacji przystosowałyśmy. Zachowania, o których myślałaś, że są wrodzoną częścią Twojej osobowości, okazują się być próbą radzenia sobie lub wmieszania się w emocjonalne środowisko rodziny.

W zależności od tego, czy walczyłaś o uwagę, czy też przyjęłaś postawę, że nie potrzebujesz jej ani nikogo innego, warto przypatrzeć się następującym kwestiom:

Czy masz problem z zaufaniem innym osobom w Twoim życiu?

Czy masz tendencje do izolowania się, albo minimalizowania znaczenia jakiejś relacji?

Czy jesteś zawsze w pogotowiu, boisz się i masz problem ze zdrowymi granicami?

Czy potrafisz rozpoznawać swoje uczucia i działać w zgodzie z nimi?

Niezależnie od tego, czy powtarzasz schemat i przyciągasz osoby emocjonalnie niedostępne, uzdrowienie jest możliwe, głównie dzięki pracy z dobrym terapeutą.

Jest wyjście z pokoju dzieciństwa nie musisz nadal być tą dziewczynką, która tęskniła za miłością matki, jaki ptaki za słońcem.

Jaka przyszłość może czekać córkę emocjonalnie niedostępnej matki?

Z ebooka:

WSZYSTKIE KOBIETY NARCYZA

dowiesz się, jakie typy kobiet narażone są na narcystyczną przemoc.

Dowiedz się więcej