Życie obfituje w różnego rodzaju relacje. Niektóre zaczynają się i kończą niemal niezauważalnie, inne zostawiają po sobie przyjemny sentyment. Bywają też relacje burzliwe, o których jednak mówimy: niczego nie żałuję.
Związek z narcyzem pozostawia po sobie ból i spustoszenie. Jest to doświadczenie, którego po fakcie chciałoby się móc uniknąć. Gdy już uda nam się wydostać z takiego związku i powoli zaczynamy sobie zdawać sprawę, że padliśmy ofiarą narcyza, często pojawia się pytanie: czy mogłam tego uniknąć? Czy były jakieś sygnały ostrzegawcze?
Otóż są. Z angielskiego „red flags” (czerwone flagi) – czyli wczesny system ostrzegania przed narcyzem.
Red flags – czyli pierwsze sygnały ostrzegawcze
Zaburzenia narcystyczne mogą przybierać wiele twarzy, z prawdziwym psychopatą włącznie. Jednak niemal w każdym przypadku relacja z narcyzem przebiega w cyklu: idealizacja, dewaluacja i odrzucenie. Dla każdej z faz możemy opisać sygnały, które głośno nas ostrzegają: uwaga, psychopata!
Poniżej kilka przykładów sygnałów ostrzegawczych z fazy idealizacji, gdy myślisz, że oto przybył Twój książę z bajki.
1. Love bombing – bombardowanie miłością (jedno z mocniejszych „narzędzi” manipulacji.)
W tym momencie chciałabym dodać, że ani wykształcenie, ani mądrość i inteligencja nie są szczepionką przeciw narcyzowi. Jego ofiarą może paść dosłownie każdy, pod warunkiem że ma narcyzowi do zaoferowania coś, czego ten bardzo potrzebuje (czyli pomoże mu zbudować fasadę, przez jaką chciałby być postrzegany).
Ja, jako niekochana córka narcystycznej matki, złapałam się na love bombing jak dziecko na lizaka. Jak on mnie kochał! Jak pięknie o tym mówił i jakie szaleństwa dla mnie wyprawiał! Jego miłość plus ułańska fantazja to pułapka, w którą wpadłam kwicząc ze szczęścia.
Narcyz jak nikt zasypie Cię komplementami (również publicznie, np. na Twojej stronie na Facebooku.).
Mój narcyz przesyłał mi romantyczne cytaty i wiersze miłosne. Czy pomyślałam wtedy „ejże, ale w sumie to on nie ma w domu ani jednej książki, poza paroma biznesowymi poradnikami”? Nie. Wiedział gamoń, co na mnie działa i przetrząsnął cały dom swojego ojca, żeby znaleźć cokolwiek.
Wydaje nam się, że sygnały ostrzegawcze muszą być nieprzyjemne, ale love bombing to dowód, że nie zawsze, po prostu prawdę mówi stare powiedzenie, że co za dużo to nie zdrowo.
2. Intensywność i szaleńcze tempo rozwoju spraw – to powinno Ci dać do myślenia.
Jeśli mimo oczarowania, masz poczucie, że wszystko dzieje się zdecydowanie za szybko – to znaczy, że czas włączyć radar anty-psychopata.
Przeczytałam ostatnio w moim dzienniku z tamtych czasów, jak to po pierwszej randce wyznał mi SMS-em miłość (w dodatku po rosyjsku! 🙂 a ja płakałam ze wzruszenia. Serio, miałam 30 na karku, wysokie menedżerskie stanowisko, znajomych w świecie szołbizu – zdawałoby się światowa kobieta sukcesu.
Facet po pierwszej randce pisze mi „ja lublju tiebia” a ja sikam po nogach ze szczęścia.
Nawet miłość od pierwszego spojrzenia rządzi się jednak pewnym prawami. Kontroluj, z jaką prędkością gna Wasz wagonik, bo jeśli pędzi za szybko, to znaczy, że brakuje jakichkolwiek hamulców.
3. Bratnie dusze
Narcyz będzie Cie przekonywać, że jesteście dla siebie stworzeni, że jest Twoją drugą połówką, bratnią duszą, a Ty jakimś cudem nie uznasz tego za żałosne, czy nieco niepokojące. Będzie Cię słuchał z zapartym tchem i ciągle zapewniał, jak dużo ma z Tobą wspólnego.
Pamiętam, że w sumie nie mogłam zrozumieć tej jego potrzeby, abyśmy byli idealnie tacy sami. Przypominam sobie nawet sytuacje, gdy tłumaczyłam mu, jak interesujące mogą być różnice – jednak ta opcja go nie zachwycała, a ja to zignorowałam.
W normalnym związku pewne różnice są nie tylko akceptowalne, ale nawet wskazane. Nawet bliźniaczki w pewnym wieku nie uważają za urocze, że są tak samo ubrane. Odmienność drugiej osoby to często źródło naszej fascynacji i recepta na utrzymanie iskry w związku.
4. Porównywanie Ciebie z innymi
Słyszysz, że jesteś zupełnie inna niż jego ex, bo ona była wredną jędzą, która go krzywdziła? Nie ciesz się. W fazie idealizacji wygrasz wszelkie porównania, jednak przekraczając granicę fazy dewaluacji przygotuj się, że w porównaniach wypadniesz blado.
W fazie idealizacji, porównując Cię z innymi, Narcyz podkreśla, że tylko Ty tak naprawdę go rozumiesz i powoli wierzysz, że tylko Ty znasz go naprawdę. Co jest oczywiście bardzo niebezpieczne, ponieważ już niedługo będzie to powodem, dla którego odgrodzisz się od znajomych i rodziny, którzy będą próbowali otworzyć Ci oczy.
Niby nie ma nic dziwnego w porównaniach, wszyscy czasem to robimy, jednak narcyz robi to bez przerwy i nie ogranicza się do swoich ex. Może Cię porównywać ze znajomymi, członkami rodziny itp.
5. W jego przeszłości roi się od „szalonych” osób.
Każda jego eks partnerka – zwłaszcza te, które go przejrzały – zostanie przez narcyza opisana jako wariatka, zazdrośnica, lub alkoholiczka. Szef go nie docenia, koledzy zazdroszczą. Wyrzucili go z pracy? Bo był za dobry i bali się, że zajmie miejsce szefa. Czepiają się go, on nie ma pojęcia, o co chodzi. On jest w porządku, szef ma chyba osobowość borderline, koledzy z pracy są alkoholikami.
Ostatnio moja prawie 18 letnia córka postanowiła skonfrontować się ze swoim narcystycznym ojcem. Nie widzieli się – z jego wyboru – jakieś 12 lat. Ich rozmowa trwała godzinę i składała się z jej rozsądnych pytań i jego jednostajnej odpowiedzi: bo mama jest schizofreniczką, bo miał dosyć moich gierek, bo mama jest wariatką. Nie dowiedziała się nic poza tym, że on zawsze był dążącym do porozumienia ideałem, a ja szaloną podłą kobietą.
Na plus poczytuję sobie fakt, że gdy lata temu mówił w ten sposób do mnie o swojej byłej żonie, nigdy do końca w to nie uwierzyłam.
Sygnały ostrzegawcze – nie ignoruj ich!
To zaledwie kilka sygnałów ostrzegawczych, bardzo wyraźnych w fazie idealizacji i charakterystycznych dla narcyza.
Kiedy zaczynasz leczenie, terapię, zdobywasz wiedzę – uderza Cię z ogromną siłą, jak bardzo te schematy zgadzają się z Twoimi doświadczeniami. I wtedy bardzo żałujesz, że nie wiedziałaś tego wszystkiego wcześniej.
Ale nie mogłaś wiedzieć – narcyz wiedział co robi, wybierając Ciebie na swój obiekt.
W fazie idealizacji jeszcze nie wiesz, co Cię czeka i wydaje Ci się, że oto zjawił się on, na białym koniu, ten, na którego czekałaś. Niestety ta faza nie trwa wiecznie, a następna jest o wiele mniej przyjemna.
Czy każdy facet, który daje Ci kwiaty i prawi komplementy to narcyz? Oczywiście, że nie, na świecie jest pełno porządnych mężczyzn, którzy po prostu są bardziej romantyczni od innych.
Jeśli jednak brakuje Ci tchu, bo wszystko jest tak szybkie i intensywne – warto przyjrzeć się ukochanemu, posłuchać uważnie, co mówi o swoich byłych. Bardzo często nasze otoczenie szybciej od nas wyczuwa pułapkę – nie ignoruj obaw swoich bliskich. Być może uchronią Cię przed długim i bolesnym procesem, jakim jest związek z narcyzem i leczenie z niego.
Więcej o relacji z narcyzem w ebooku:
ABC NARCYZA – Indeks oficjalnej i potocznej terminologii przemocy narcystycznej
W ebooku znajdziesz opisy metod manipulacji narcystycznej, schematy działania, taktyki i pułapki, jakie narcyz zastawia na swój cel. Znając jego metody, rozpoznając te wzorce, łatwiej je wyłapiesz i nie będziesz już taka bezbronna. Spojrzysz za zasłonę i poznasz tajemnice, które narcyz bardzo chce przed Tobą ukryć. Będziesz miała większe szanse, aby trzymać się swojej wersji wydarzeń i odmówić jego wersji rzeczywistości.
